Elke nieuwe cao moet een afspraak bevatten over slimmer werken. Slimmer werken oftewel de arbeidsproductiviteit verbeteren, kan door het werk beter te organiseren, afspraken te maken over de ontwikkeling van werkenden, met de werknemers mentaal verzuim tegen te gaan en werknemers financieel bij het bedrijf te betrekken. Door van productiviteitsgroei het belangrijkste cao-thema te maken, worden bedrijven sterker en ontstaat meer loonruimte.
Dat schrijven AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland in de Arbeidsvoorwaardennota 2025, hun jaarlijkse advies aan cao-onderhandelaars. Zij waarschuwen voor verlies van welvaart als de arbeidsproductiviteit niet stijgt.
In de nota Werk maken van slimmer werken. De productiviteitspuzzel stellen de gezamenlijke werkgeversorganisaties dat de gemiddelde collectieve loongroei in 2024 met 5,3 procent opnieuw erg hoog is. Volgens hen zijn de stijgende loonkosten die hieruit voortvloeien voor veel bedrijven en sectoren niet langer houdbaar. Nederland heeft de hoogste loongroei van Europa, maar blijft juist achter in productiviteitsgroei. De eerste signalen dat Nederlandse bedrijven hierdoor de concurrentie verliezen, zijn al zichtbaar, vooral in de industrie. Dit zal uiteindelijk leiden tot welvaartsverlies voor Nederland, waarschuwen AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland.
De werkgevers willen samen met de vakbonden via cao-overleg werken aan het verbeteren van de arbeidsproductiviteit. Door een hogere opbrengst per gewerkt uur worden bedrijven sterker en ontstaat er meer ruimte voor het verbeteren van arbeidsvoorwaarden, zo schrijven de organisaties.
Om door slimmer werken de productiviteit te verhogen, stellen de werkgevers vier strategieën voor:
-
Beloning
Loonstijgingen moeten afgestemd worden op de vooruitzichten van een bedrijf of sector. Werknemers kunnen profiteren van een hogere productiviteit door bijvoorbeeld winstdeling of medewerkersaandelen. -
Werk beter organiseren
Dit kan door roosters te optimaliseren en werknemers actief te betrekken bij (technologische) innovaties. -
Blijvend leren
Leren en ontwikkelen moet minder vrijblijvend worden. Werkgevers willen investeren in basisvaardigheden zoals lezen en schrijven, en scholing meer stimuleren. -
Gezondheid en vitaliteit
Werkgevers willen afspraken maken over het verlichten van werkdruk om mentaal verzuim te verminderen en de gezondheid van medewerkers te bevorderen.
Eerdere arbeidsvoorwaardennota′s (2020-2024)
Aan het eind van ieder jaar stellen AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland samen een arbeidsvoorwaardennota op. Hierin worden de belangrijkste speerpunten voor het arbeidsvoorwaardenoverleg van het komende jaar weergegeven. Op deze pagina van AWVN kun je de arbeidsvoorwaardennota's van de afgelopen jaren bekijken.
