- Home
- HR Actueel
- Vereenvoudiging sociale zekerheid: dit zijn de plannen in 2024
Vereenvoudiging sociale zekerheid: dit zijn de plannen in 2024
Vereenvoudiging sociale zekerheid: dit zijn de plannen in 2024
12 jun 2024
Omdat de sociale zekerheid erg complex is geworden, wil het demissionaire kabinet haar vereenvoudigen. De Tweede Kamer is onlangs ingelicht over de voortgang.
In 2022 is de Vereenvoudigingsagenda sociale zekerheid gestart. Elk jaar biedt de regering de Tweede Kamer inzicht in de voortgang van de vereenvoudiging. Onlangs hebben de ministers van SZW en Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen
de Vereenvoudigingsagende sociale zekerheid 2024 aangeboden aan de Tweede Kamer.
Versimpeling WW
De versimpeling van de WW staat hoog op de agenda. Uit onderzoek door de Nederlandse Arbeidsinspectie blijkt dat een kwart van de WW-gerechtigden vindt dat de verplichtingen niet bij hun situatie passen en stress veroorzaken. De complexiteit van de wet leidt tot onzekerheid over hun rechten, plichten, inkomen en ondersteuning. Mensen weten bijvoorbeeld niet op welke regeling ze recht hebben of kunnen niet voorspellen wat hun inkomen wordt als ze gaan werken. Ze twijfelen of ze voldoen aan de WW-plichten en weten niet waar ze moeten aankloppen voor hulp.
Met UWV is dit jaar begonnen om beleidsopties voor een eenvoudiger WW te ontwikkelen. Na de zomer start ook een meerjarig experiment met de sollicitatieplicht in de WW. Om de knelpunten in de WW op te lossen en alternatieven aan te dragen is een wetswijziging nodig. Daardoor zal het nog minstens 2 jaar duren voordat de problemen zijn opgelost, schrijven de ministers.
Vereenvoudiging WIA
De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) heeft in opdracht van de regering het WIA-stelsel onderzocht en in een tussenrapportage geconcludeerd dat de complexiteit het urgentste probleem is. Dit voorjaar heeft de OCTAS drie varianten voorgesteld om het arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen. De verschillende maatregelen worden voor het najaar uitgewerkt. Mogelijk zijn wetswijzigingen nodig en ook daarvoor staat minstens twee jaar.
De dagloonsystematieken van de WIA en de WW hebben een aantal verschillen, waardoor de WIA-dagloonvaststelling in bepaalde situaties een afwijkende uitkomst kan hebben. Voor werknemers die van de WW-uitkering doorstromen naar een WIA-uitkering kan dat leiden tot moeilijk uitlegbare situaties. In verband daarmee wordt een wijziging in het Dagloonbesluit voorbereid.
Wetsvoorstel Participatiewet in balans
Daarnaast ligt momenteel het wetsvoorstel Participatiewet in balans ter consultatie bij de Raad van State. Dat wetsvoorstel regelt onder meer aanpassing van het vaststellen van het vermogen, terugwerkende kracht, verruiming van de bijverdiengrenzen, versoepeling van de aanvraagprocedure en vereenvoudiging van het verrekenen van inkomsten in de bijstand.
Via het meerjarenprogramma Simpel switchen 2024-2027 wordt gewerkt aan oplossingen voor een eenvoudigere overgang tussen uitkering en werk. Op die manier kunnen mensen makkelijker switchen tussen uitkering en (deeltijd)werk en tussen vormen van participatie zoals dagbesteding, beschut werk, de banenafspraak en regulier werk.
Eerste jaar AOW
In het eerste jaar dat mensen AOW ontvangen, verandert er veel in hun inkomen, met doorwerking naar toeslagen en belastingen. Het ministerie van SZW onderzoekt met SVB, Belastingdienst, het ministerie van Financiën en de Dienst Toeslagen in welke mate regelingen niet worden gebruikt. De organisaties bekijken ook welke maatregelen er worden getroffen om het niet-gebruik te beperken. Verder wordt in kaart gebracht hoeveel terugvorderingen er worden gedaan en wat er gebeurt op het terrein van communicatie en dienstverlening. Na het zomerreces volgt een rapportage.
Allerlei nieuwe samenlevingsvormen hebben geleid tot uitzonderingen in AOW-regelgeving. Het AOW-stelsel is daardoor erg complex geworden. Om de uitvoering van de AOW begrijpelijker te maken wordt bekeken of het mogelijk is om, net als bij belastingen en toeslagen, het ‘objectief partnerbegrip’ te gaan hanteren. Dat partnerbegrip gaat uit van objectieve criteria, zoals het hebben van een gezamenlijk kind of gezamenlijk eigendom van een huis.
Wetsvoorstel proactieve dienstverlening
Op de agenda staat verder onder meer het Wetsvoorstel proactieve dienstverlening, dat moet ingaan per 1 juli 2025. Als dat wetsvoorstel doorgaat, kunnen UWV, SVB en gemeenten voortaan mensen benaderen die waarschijnlijk recht hebben op een uitkering of een andere ondersteunende voorziening maar haar niet gebruiken.
Voor veel mensen in de sociale zekerheid is niet altijd duidelijk welke wijzigingen ze moeten doorgeven die mogelijk invloed hebben op de uitkering. Voor alle socialezekerheidsregelingen geldt daarom dat meer zal worden gedaan om regelovertreding te voorkomen. De samenwerking tussen de verschillende uitvoeringsdomeinen wordt versterkt op het gebied van preventie. Dat zal gebeuren aan de hand van het eindadvies dat afgelopen voorjaar werd uitgebracht door Team Preventie, een onafhankelijk team van beleidsmakers, uitkeringsinstanties en ervaringsdeskundigen.
LKV afgeschaft
Het kabinet heeft in de Voorjaarsnota 2023 aangekondigd het LKV ouderen af te schaffen per 2026. Een wetsvoorstel dat dat regelt, is op 16 april 2024 aangenomen door de Eerste Kamer. Door de afschaffing wordt een onduidelijkheid bij het aanvragen van het loonkostenvoordeel opgelost.
Bron: Brightmine
