Bijna de helft van de werknemers zit meer dan 6 uur achter een beeldscherm. De kans op klachten neemt daardoor flink toe. Hier lees je zes adviezen voor een succesvol preventief beleid.
Van de Nederlandse werknemers verricht 44% op een werkdag 6 uur per dag of meer beeldschermwerk. Deze groep heeft een 42,5% hogere kans op klachten dan werknemers die maximaal 1 uur per dag beeldschermwerk verrichten. Ook lopen deze werknemers meer risico op beroepsziekten aan armen, nek, schouders en handen (KANS), met name door het gebruik van de muis. Deze feiten zijn ontleend een factsheet over beeldschermwerk, die TNO heeft ontwikkeld.
1. Breng de risico's in kaart
Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid de risico’s van beeldschermwerk te kennen, in kaart te brengen met een risico-inventarisatie en -evaluatie en vervolgens passende maatregelen te treffen. Om te beoordelen hoeveel risico iemand loopt, kun je op de site van TNO de checklist BAS downloaden. Dat is een methode om te bepalen óf, en zo ja, welke risico’s aanwezig zijn bij het werk met een beeldscherm. Daarnaast worden er nog enkele algemene adviezen gegeven die voor iedereen goed zijn om nog even bij stil te staan. De checklist is eenvoudig toe te passen en bestaat voor het grootste deel uit ja-neevragen. De methode is bedoeld voor werknemers die (gemiddeld) meer dan 2 uur per dag achter een beeldscherm werken.
2. Stappenplan voor een gezonde werkplek
Een goede werkplek is essentieel bij preventie. Maar wat is de beste afstand van de ogen tot het scherm en welk toetsenbord past het beste bij deze werksituatie? Hoe moet de stoel ingesteld worden en is er voldoende steun voor de voeten? De Stichting Fonds Architectenbureaus (SFA) heeft een handleiding voor de werkplekinstelling online gezet. Ook een thuiswerkplek moet voldoen aan de arbo-eisen.
3. Adviseer een oogonderzoek en beeldschermbril
Zorg dat werknemers die beeldschermwerk doen op gezette tijden een passend onderzoek aan de ogen en het gezichtsvermogen ondergaan. Dat geldt ook als een werknemer aangeeft dat hij last heeft van zijn ogen. Als uit onderzoek blijkt dat de werknemer een (nieuwe) beeldschermbril nodig heeft, dan moet de werkgever die aan hem verstrekken. Daarbij maakt het niet uit hoe lang het geleden is dat hij een beeldschermbril kreeg.
4. Stimuleer bewegen op en tijdens het werk
Beeldschermwerk gaat vaak gepaard zitten met stilzitten. Ook dát is een gezondheidsrisico, zij het meer op de lange termijn. In opkomst zijn beweegprogramma’s voor medewerkers. Dat kan gaan van fitness op locatie en wandelsessies tot een sportdag en een vitaliteitsplatform of app. Op de website van TNO staat een inspirerend praktijkvoorbeeld van ING. Hun Gezond Werken platform werd in 2021 maar liefst 70.830 keer bekeken door de ING-medewerkers. Er is een scala aan activiteiten, zoals workouts, online yoga- en bootcamplessen. Experts geven webinars zoals ‘het creëren van gezonde werkgewoontes’, ‘vitaal thuiswerken’ en ‘preventie van fysieke klachten’. Teams kunnen ‘energizers’ aanvragen waarmee ze fysiek in beweging komen.
5. Zorg voor een toegankelijk aanspreekpunt
Zorg dat werknemers ergens terechtkunnen met vragen of problemen. Je kunt een collega die interesse heeft in het onderwerp, intern opleiden tot preventiemedewerker beeldschermwerk, door deze medewerker een cursus te laten volgen. De preventiemedewerker beeldschermwerk geeft voorlichting aan nieuwe medewerkers, helpt met de werkplekinstelling en pakt klachten bij medewerkers aan voordat ze ernstig worden. Deze kan ook werkplekonderzoeken uitvoeren, wat een besparing geeft aan de kosten voor de arbodienst.
6. Neem beschermende maatregelen
Een goede werkplek is niet voldoende als je geen gebruik maakt van de mogelijkheden om af te wisselen, als de werkdruk structureel te hoog is of als pauzes er vaak bij inschieten, benadrukt TNO. Wanneer medewerkers veel en lang werkzaam zijn achter een beeldscherm, is het raadzaam de arbocatalogus in jouw branche erop na te slaan. Als die ontbreekt, kun je de arbocatalogus Beeldschermwerk voor architecten erop naslaan. Die geeft een compleet overzicht van beschermende maatregelen, zoals pauzesoftware, beeldschermbril, gebruik van sneltoetsen en verlichting van de werkplek. Ga naar de arbocatalogus Beeldschermwerk voor de volledige lijst.
