Sommige werknemers hebben een ongezonde leefstijl. Dit heeft consequenties voor de persoon én de organisatie waar ze werken. Wat kun je als HR doen om te voorkomen dat deze werknemers uitvallen door ziekte?
De vijf BRAVO-thema's
Veel Nederlanders laten zich regelmatig verleiden tot ongezond gedrag. 48,7% van de bevolking heeft overgewicht, 50% van de volwassenen beweegt te weinig en veel mensen eten te weinig groente, fruit en vis. Een ongezonde leefstijl heeft consequenties voor de persoon zelf, maar ook voor de organisatie waar ze werken. Verschillende studies hebben aangetoond dat een ongezonde leefstijl samenhangt met ziekteverzuim en productiviteitsverlies. Wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit Utrecht laat zien dat er verband is tussen enkele leefstijlgedragingen en individuele werkprestaties.
Leefstijl heeft zowel te maken met ongezond gedrag, zoals roken en overmatig alcoholgebruik, als met gezond gedrag, zoals lichaamsbeweging, gezonde voeding en ontspanning. Deze gedragingen staan in Nederland ook wel bekend onder de noemer ‘BRAVO’. BRAVO staat voor (meer) Bewegen, (stoppen met) Roken, (matig gebruik van) Alcohol, (gezonde) Voeding en (voldoende) Ontspanning.
Meer bewegen
-
De beweegrichtlijnen voor volwassenen zijn minstens 2,5 uur per week matig intensief bewegen, verspreid over meerdere dagen en minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten (zoals volleybal, dansen of zwemmen). Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
-
Werknemers die voldoende bewegen hebben minder risico op chronische ziekten en verzuimen minder. Daarnaast heeft met name zwaar intensief bewegen een positieve invloed op de werkprestatie.
-
Bewegen op de werkvloer krijgt ook steeds meer aandacht, omdat langdurig zitten het risico op gezondheidsklachten vergroot, met name hart- en vaatziekten. ‘Zitten is het nieuwe roken’, koppen de kranten. Faciliteer als HR dat werknemers tijdens het werk kunnen bewegen. Afwisseling baat, zoals de trap nemen, zit-sta-bureaus, een wandeling tijdens de pauze of staan tijdens het werkoverleg en telefoneren.
Stoppen met roken
-
Ongeveer een kwart van de werknemers rookt en neemt daarvoor rookpauzes tijdens het werk. Rokers zijn vaker ziek dan niet-rokers. Zo hebben zware rokers een verzuim van 5,8% ten opzichte van een percentage van 3,4 voor ex-rokers en 2,4 bij niet-rokers.
-
Drie gezondheidsfondsen – Hartstichting, KWF en Longfonds – voeren campagne voor een Rookvrije Generatie. Roken is verreweg de belangrijkste oorzaak van sterfte en ziekte (longkanker, COPD, hart- en vaatziekten). Ruim één achtste van de totale ziektelast in Nederland is toe te schrijven aan roken. Per jaar overlijden 20.000 Nederlanders aan de gevolgen van roken. Stoppen met roken heeft altijd zin.
Matig gebruik van alcohol
-
Recente cijfers geven aan dat 9,2% van de beroepsbevolking overmatig drinkt (= meer dan 21 glazen per week voor mannen en meer dan 14 glazen per week voor vrouwen). In de horeca, bouwnijverheid en landbouw is het alcoholgebruik het hoogst. Vooral in ploegendienst, repetitief werk en nachtwerk. Werknemers in managementfunctie van alle sectoren drinken meer dan in andere functies. De beschikbaarheid van alcohol, het ontbreken van directe supervisie, werkstressoren, hoge werkeisen zonder een goede beloning en sociale druk zijn bevorderende factoren voor alcoholgebruik.
-
Alcoholgebruik op of rondom het werk veroorzaakt economische schade: werknemers verzuimen meer en presteren minder. Daarnaast kan alcoholgebruik leiden tot bedrijfsongevallen, productiefouten, onvoldoende functioneren en verslechtering van de werksfeer.
Gezonde voeding
-
Bijna de helft van de bevolking is (veel) te zwaar, driekwart eet te weinig groente en fruit en slechts 14% voldoet aan de richtlijn voor het eten van vis. Gezonde voeding levert voldoende voedingsstoffen en draagt bij aan het voorkomen van chronische ziekten en daardoor verzuim. Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en psychosociale problemen. Er is een positieve relatie gevonden tussen gezonde voeding en werkprestaties. Hoe meer gezonde voeding (groente en fruit) iemand eet, hoe hoger de werkprestaties.
-
Het Voedingscentrum biedt wetenschappelijke en onafhankelijke informatie over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze. Mensen krijgen voldoende mineralen, vitamines, eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels binnen als ze eten volgens de Schijf van Vijf. De aanbevolen hoeveelheden zijn per leeftijd en geslacht verschillend.
Voldoende ontspanning
-
Doorgaans zijn avonden en weekenden geschikt voor ontspanning en herstel. Echter, door de opkomst van de moderne informatie- en communicatietechnologie en de 24-uurs economie werken steeds meer werknemers buiten kantoortijden en verlengen zij hun arbeidsdag. Dit betekent dat er minder tijd is voor herstel en dat de kwaliteit van herstel wordt aangetast.
-
Verschillende soorten herstel zijn van belang. Het psychologisch loskoppelen (volledig mentaal loskomen van het werk), het zoeken van ontspanning (activiteiten in de vrije tijd met weinig actie, die positieve emoties opwekken) en zogenoemde ‘Mastery’-ervaringen (uitdagende activiteiten buiten het werk waar je van leert). Deze laatste herstelervaring is positief gerelateerd aan goede werkprestaties.
-
Ook slaap is een belangrijke factor om te herstellen. Schattingen laten echter zien dat 20 tot 30% van de volwassenen last heeft van slapeloosheid (minstens driemaal per week slecht slapen). Een goede nachtrust leidt ertoe dat iemand zich uitgerust voelt. Verzuim neemt af als de slaapkwaliteit goed is.
-
Werknemers met een goed ontwikkeld mentaal vermogen en een gezonde leefstijl hebben een kleiner risico op het krijgen van psychische klachten en stoornissen. Zij voelen zich vitaler en zitten beter in hun vel. Statistisch gezien leven mensen met een gezonde leefstijl gemiddeld tien jaar langer.
