1. Is de werknemer verplicht een minimumaantal vakantiedagen op te nemen?

Nee, de werknemer mag zelf bepalen wanneer en hoeveel vakantiedagen hij wil opnemen. Van de werkgever wordt verwacht dat hij de werknemer in staat stelt vakantie op te nemen, maar verplichten mag dat niet. Een uitzondering zijn de collectieve vakantiedagen die de werkgever mag vaststellen. Deze dagen moet de werknemer verplicht opnemen.

2. Heeft de werknemer het recht zijn vakantiedagen op te nemen bij einde dienstverband?

Aan het einde van het dienstverband gelden dezelfde regels als normaalgesproken voor het opnemen van vakantiedagen. De werkgever mag de aangevraagde vakantie alleen weigeren als hij daar ‘gewichtige redenen’ voor heeft; zo gewichtig dat de belangen van de werknemer daarvoor moeten wijken. Bijvoorbeeld als de werknemer met een bepaalde klus bezig is die alleen hij kan afmaken. Of als de werknemer zijn werkzaamheden aan diens opvolger moet overdragen. Dat moet dan wel redelijk zijn. Als overdragen van werk in twee dagen kan, mag je een werknemer niet verplichten om nog twee weken aan het werk te zijn. De belangen van werkgever en werknemer moeten dus tegen elkaar worden afgewogen.

3. Mag je wettelijke vakantiedagen tijdens het dienstverband uitbetalen?

Nee, dat mag niet. De bedoeling van het wettelijk toekennen van vakantiedagen aan werknemers is dat werknemers daadwerkelijk vakantie/rust genieten. Daarom is het wettelijk vastgelegd dat het afkopen van de wettelijke vakantiedagen tijdens het dienstverband niet mogelijk is. Het verkopen van bovenwettelijke vakantiedagen tijdens het dienstverband is wél toegestaan.

4. Kan een medewerker vakantiedagen meenemen naar de nieuwe werkgever?

Ja, dat kan. In de wet staat dat een werknemer zijn vakantiedagentegoed bij uitdiensttreding mag meenemen naar de nieuwe werkgever. Dit gaat als volgt: de werkgever betaalt het loon over het openstaande vakantiedagentegoed bij uitdiensttreding aan de medewerker uit. Vervolgens stel je een schriftelijke verklaring op. Daarin vermeld je hoeveel openstaande vakantiedagen de medewerker nog had bij uitdiensttreding en wanneer die zijn opgebouwd. De medewerker kan deze verklaring aan de nieuwe werkgever overhandigen. Deze moet de medewerker dan in de gelegenheid stellen om de vakantiedagen - zonder loon - op te nemen. De nieuwe werkgever mag het opnemen van de wettelijke vakantiedagen niet weigeren. Over het opnemen van bovenwettelijke vakantiedagen mogen de nieuwe werkgever en de medewerker wel afwijkende afspraken maken.

5. Vervallen vakantiedagen altijd als ze niet worden opgenomen?

In principe wel. Wettelijke vakantiedagen vervallen een half jaar na het jaar waarin ze zijn opgebouwd. Bij bovenwettelijke vakantiedagen is de verjaringstermijn vijf jaar. Maar let op: dit is niet altijd het geval. Als werkgever moet je namelijk ervoor zorgen dat werknemers hun wettelijke vakantiedagen op tijd opnemen. Zo oordeelde het Hof Den Haag dat een werkgever die dat naliet, meer dan 200 niet-opgenomen wettelijke vakantiedagen aan een werknemer moest uitbetalen bij ontbinding van het dienstverband. Wijs werknemers er dus actief en meermalen op welk vakantietegoed zij nog hebben. En geef ze ook daadwerkelijk de kans om de vakantiedagen voor 1 juli op te nemen. Wijs ook op de gevolgen wanneer zij dat niet doen (verval van de vakantiedagen). Bij bovenwettelijke – dus niet bij wettelijke - vakantiedagen kan een werknemer de verjaring ‘stuiten’.  Deze moet binnen vijf jaar schriftelijk laten weten dat hij het recht op bovenwettelijke vakantiedagen wil behouden. Er gaan dan een nieuwe termijn van vijf jaar in.

6. Bouwt de werknemer vakantiedagen op tijdens ouderschapsverlof?

De werknemer bouwt over onbetaald ouderschapsverlof geen vakantie op. De werknemer ontvangt dan namelijk geen loon en de vakantieopbouw is daaraan gekoppeld. Over betaald ouderschapsverlof - per 2 augustus 2022 - bouwt de werknemer wel (100%) vakantiedagen op. Dat geldt in elk geval voor de wettelijke vakantiedagen. Over de bovenwettelijke vakantiedagen zouden andere afspraken gemaakt kunnen worden. Soms staat er iets over in de cao. Ook tijdens het zwangerschapsverlof loopt de opbouw van vakantiedagen gewoon door.

7. Mag een werkgever bij ernstige twijfel aan ziekte een werknemer vragen vakantiedagen op te nemen?

Nee. De werkgever mag niet zelf beoordelen of de werknemer echt ziek is. Dat moet de bedrijfsarts doen. Dit betekent dus ook dat de werkgever een ziekmelding niet mag weigeren. Als de werkgever twijfels heeft over de ziekmelding, is het raadzaam om de werknemer op te laten roepen voor een spoedcontrole door de bedrijfsarts en vooraf met de bedrijfsarts te overleggen over de twijfels. Als de bedrijfsarts oordeelt dat de twijfels terecht zijn en de werknemer niet ziek is, dan moet de werknemer worden opgeroepen om zijn werkzaamheden te hervatten. 

Bron: XpertHR