Het actieplan Leven Lang Ontwikkelen (LLO) is in 2022 gepresenteerd in de Kamerbrief ‘Beleidslijnen Leven Lang Ontwikkelen’. Met het programma wil de regering stimuleren dat mensen zich actief blijven ontwikkelen en dat in 2030 meer dan 60 procent van alle volwassenen scholing volgt.

Scholing stagneert

Het kabinet stelt vast dat de leercultuur in Nederland momenteel te wensen over laat. Nog niet iedereen krijgt voldoende mogelijkheden om zich te ontwikkelen en de deelname aan scholing stagneert. Met name flexibele werknemers, oudere werknemers, praktisch geschoolden en mensen zonder startkwalificatie volgen minder vaak scholing en leren ook minder vaak informeel. Oorzaken zijn veelal praktisch van aard. De werkenden hebben geen tijd en geen geld voor scholing en het is moeilijk om scholing te combineren met werk en zorgtaken. ‘Veel mensen in deze groepen hebben bovendien geen positief beeld van leren door hun eigen ervaringen met eerder onderwijs’, schrijft het kabinet. Voor veel flexwerkers zijn er weinig voorzieningen voor scholing binnen het bedrijf. Ook is niet duidelijk voor werkenden en werkzoekenden welke scholingsmogelijkheden de overheid of samenwerkingsverbanden bieden. Het kabinet wijst ook op de tekortkomingen in kleine bedrijven op dit vlak. ‘Vaak zijn er geen HR-instrumenten en is de leer- en ontwikkelcultuur slecht ontwikkeld’, schrijft het kabinet.

Werkgevers gestimuleerd om leerrijke werkomgeving te creëren

Het kabinet presenteert drie beleidslijnen om mensen, bedrijven en opleiders te stimuleren in ontwikkeling te blijven. Om de beleidslijnen te laten werken doet het kabinet een beroep op werkgevers. Samen met werkenden, werkzoekenden, sociale partners, sectoren, O&O fondsen, publieke en private opleiders, regionale arbeidsmarktpartijen, publieke uitvoerders en andere betrokkenen moeten zij ervoor zorgen ‘dat deelname aan LLO voor iedereen vanzelfsprekend wordt’.

De eerste beleidslijn ziet op het ondersteunen van mensen in hun ontwikkeling. Beleidslijn twee moet werkgevers ondersteunen bij het vormgeven van een leerrijke werkomgeving en in de opschaling van succesvolle initiatieven. De derde beleidslijn moet ervoor zorgen dat opleiders worden gestimuleerd om het scholingsaanbod beter te laten aansluiten op de wensen en behoeften van werkenden en werkzoekenden.

Het kabinet stelt € 1,2 miljard beschikbaar om de doelen van Leven lang Ontwikkelen te realiseren. Het geld wordt onder meer besteed aan het STAP-budget, het Leeroverzicht, de SLIM-regeling, MKB!DEE,Tel mee met taal, de Subsidie Praktijkleren en CompetentNL. Werkgevers worden met deze projecten gestimuleerd om de leercultuur in hun organisatie te verbeteren en een gemeenschappelijke skills-taal te gaan hanteren.

‘Werkgevers moeten gaan denken in termen van skills’

Veel projecten die onder de noemer Leven Lang Ontwikkelen vallen, lopen al langer, zoals de SLIM-regeling en de Subsidie Praktijkleren. Een betrekkelijk nieuw aandachtspunt is de oproep aan werkgever om meer te denken in termen van skills. Nederland werkt met EU-lidstaten aan de gemeenschappelijke doelen uit de EU-skills Agenda. Dit programma wil onder andere dat mensen de juiste skills ontwikkelen om ontwikkelingen als digitalisering en verduurzaming te kunnen blijven volgen.

Juist voor mensen die geen of weinig scholing hebben gevolgd, kan het uitkomst bieden om meer te kijken naar praktische leer- en werkervaringen. Werkgevers kunnen zo ook beter zien wat capaciteiten zijn van werknemers en hen daardoor beter ondersteunen in hun ontwikkeling, is de gedachte.

De regering stelt vast dat het probleem is, dat er nog geen gemeenschappelijke taal is voor dit denken in termen van skills. Met het NGF-project Vaardig met vaardigheden (uit het NGF-voorstel Leeroverzicht en Skills) wil het kabinet nu bijdragen aan de ontwikkeling van die gemeenschappelijke taal, ofwel een ‘skills-ontologie’, genaamd CompetentNL. CompetentNL wordt in 2022 open beschikbaar gesteld. Met een communicatieplan zullen werkgevers worden opgeroepen gebruik te gaan maken van de gemeenschappelijke taal.

Extra STAP-budget voor mensen met maximaal mbo-4

In 2022 zijn drie tijdvakken open geweest waarin werkenden en werkzoekende de STAP-subsidie konden aanvragen. Er zijn wat knelpunten in de uitvoering en die staan op de agenda om te worden opgelost, schrijft de regering. Daarnaast wordt het scholingsaanbod verbreed door: het toevoegen van EVC-aanbieders, het mogelijk maken van aanvragen voor vervolgjaren van meerjarige scholing en het toevoegen van andere keurmerken.

Bovendien stelt het kabinet een speciaal scholingsbudget beschikbaar voor mensen die weinig opleiding hebben genoten (volgens het principe van publiek bekostigd onderwijs, de zogenaamde ‘leerrechten’). In 2023 zal het eerste deel van de middelen als onderdeel in de STAP-regeling beschikbaar komen voor mensen die maximaal een mbo-4 diploma hebben. Op die manier maken deze mensen meer kans om het STAP-budget te ontvangen.

Voor praktisch geschoolden met een hoogst genoten opleiding op mbo-2 niveau is het STAP-ontwikkeladvies beschikbaar. Het advies kan een opstap zijn naar het aanvragen van het STAP-budget. Op dit moment zijn circa 2000 registraties aangevraagd. In totaal zijn dit jaar 15.000 adviestrajecten beschikbaar, dus werkgevers kunnen hun personeel nog oproepen om gebruik te maken van deze regelingen.

Leeroverzicht moet inzicht geven in beschikbare scholing

In oktober 2022 wordt het digitale Leeroverzicht gelanceerd (eerder het Nationaal Platform Leren en Ontwikkelen genoemd). In deze online omgeving kunnen mensen informatie vinden over publieke en private opleidingen en financiering. In het najaar wordt het overzicht meer gepersonaliseerd. Ook krijgt de gebruiker zicht op de vaardigheden die met scholing worden ontwikkeld en wat de gevraagde vaardigheden zijn op de arbeidsmarkt.

Bron: XpertHR