Ben je verplicht om te zorgen voor een goede thuiswerkplek als thuiswerken niet verplicht is en er op kantoor gewerkt kan worden? Laat je informeren door 8 veel gestelde HR-vragen met juridisch gecheckte antwoorden.

1. Ben je verplicht om het onderwerp werk-privébalans op te nemen in de RI&E?
In een RI&E moet een werkgever alle arbeidsrisico’s binnen zijn bedrijf of organisatie in kaart brengen. De werkgever moet beleid voeren om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken (art. 3 lid 2 Arbowet). Het zorgen voor een goede balans tussen werk en privé is daar een onderdeel van. Voor het opstellen van een effectief PSA-beleid is het nodig om een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) uit te voeren. Met een RI&E breng je de oorzaken van PSA in kaart (dat kan dus een slechte balans tussen werk en privé zijn).

2. Kun je medewerkers verplichten om pauze te nemen?
Het ligt iets genuanceerder; de werkgever is vanuit de Arbeidstijdenwet verplicht om werknemers de mogelijkheid te bieden om pauze te genieten binnen de dienst. In het kader van jouw instructiebevoegdheid kun je de werknemer erop wijzen dat dat jouw verplichting is vanuit de wetgeving en dat de werknemer een half uur pauze dient te nemen. Wel kun je afspreken wanneer de werknemer pauze neemt.

3. Is een individuele thuiswerkovereenkomst verplicht of is dit een advies?
Een (individuele) thuiswerkovereenkomst is niet verplicht. Een werkgever is ook niet verplicht om thuiswerken toe te staan. Het is wel verstandig om - als je als werkgever toestaat om thuis te werken - een thuiswerkovereenkomst te sluiten, al is het maar zodat de afspraak met de werknemer vastgelegd is dat hij als hij thuiswerkt aan de arboregels voldoet.

4. Ben je verplicht om te zorgen voor een goede thuiswerkplek als thuiswerken niet verplicht is en er op kantoor gewerkt kan worden?
Ja, ook bij thuiswerken moet je zorgen voor een gezonde en veilige werkplek voor de werknemer en voor een inrichting van de werkplek die aan de persoonlijke eigenschappen van de werknemer is aangepast. Dit valt onder de ‘zorgplicht’ van de werkgever. De mate waarin je daar invulling aan kan geven is afhankelijk van wat redelijkerwijs gevergd kan worden. Het kan zo zijn dat het door omstandigheden niet redelijk is om dit van jou te verwachten.

5. Kan een werknemer eisen korter te werken voor hetzelfde loon?
De werknemer kan niet eisen dat hij/zij hetzelfde loon behoudt als er minder wordt gewerkt. De werknemer kan alleen een verzoek indienen in het kader van de Wet flexibel werken voor vermindering van de arbeidsduur. Stel dat een werknemer niet 40, maar 36 uur wil gaan werken, is het gevolg wel dat de werknemer voor 36 uur beloond wordt. Je kunt hier als werkgever wel afwijkende afspraken over maken.

6. Valt reistijd onder arbeidstijd en ben je verplicht reistijd te betalen?
In Nederland is het gebruikelijk dat reistijd voor woon-werkverkeer voor rekening van de werknemer is. Of reistijd toch gezien wordt als arbeidstijd waarover loon moet worden betaald, is meestal in de cao of arbeidsovereenkomst opgenomen. Werkgever en werknemer kunnen hier afspraken over maken. Reistijd die wordt gemaakt tijdens het werk is altijd werktijd en moet dus worden doorbetaald. Reistijd van huis naar het werk en weer terug is geen werktijd en hoeft niet te worden betaald.

7. Wat is een 'goede reden' om het verzoek tot volledig thuiswerken af te wijzen voor een werkgever?
Een verzoek tot wijziging van de arbeidsplek hoeft een werkgever niet altijd in te willigen. Als hij een verzoek wil weigeren moet de werkgever daarvoor een goede reden hebben en erover in overleg zijn getreden met de werknemer. Die 'goede reden' is niet voor elk verzoek of elke werkgever hetzelfde. De reden kan zijn dat er werk is dat alleen op kantoor verricht kan worden, of dat de werkgever wil dat de werknemers elkaar op bepaalde tijden in het echt zien voor overleg.

8. Ben je verplicht om een vergoeding te geven als medewerkers weer naar kantoor gaan en er geen spullen meer ter beschikking worden gesteld?
De werkgever is verplicht middelen voor de thuiswerkplek te vergoeden of te verschaffen. Wordt niet meer thuisgewerkt dan hoeft niets vergoed te worden en kunnen spullen weer worden ingenomen. De thuiswerkvergoeding kan worden beëindigd als niet meer wordt thuisgewerkt. Houd wel rekening met de fiscale regels rond reiskosten en de thuiswerkvergoeding.