Werknemers die in hun baan de vrijheid hebben om ondernemend te zijn, zorgen in een organisatie voor innovatie en nieuwe kansen. Bovendien heeft ondernemend werkgedrag een positief effect op werkplezier. In Ondernemend werkgedrag: factoren van invloed en effecten voor medewerkers schrijven Josette Dijkhuizen, Marjan Gorgievski, Paul Preenen en Marieke van den Tooren dat er verschillende manieren zijn om ondernemend werkgedrag bij werknemers te stimuleren.

Zien van mogelijkheden

Het onderzoek is uitgevoerd bij twee Nederlandse organisaties. Ondernemend werkgedrag gaat over het zien van mogelijkheden tot verbetering en kansen. En over het ontplooien van initiatieven door medewerkers. Het kan gaan over grote zaken, zoals radicale productinnovaties of veranderingen in de bedrijfsstructuur, maar ook om kleinere zaken. Zoals een callcentermedewerker die meedenkt over betere klantenservice of over een efficiëntere manier van werken.

Belangrijke rol leidinggevenden

Uit het onderzoek blijkt dat leidinggevenden een belangrijke rol spelen om werknemers ondernemend te laten zijn. Als zij zorgen voor steun, autonomie en richting, kan dat een positief effect hebben op het ondernemend werkgedrag van medewerkers. Ook de organisatie zelf kan hieraan bijdragen. Inspraak, organisatiebeleid en personeelsbeleid houden positief verband met innovatief, zelf-effectief en proactief werkgedrag,  zo blijkt. Naast het iets oplevert voor de organisatie, worden ook werknemers zelf beter van een werkomgeving waarin er ruimte is om ondernemend te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat het werkplezier verbetered als werknemers ondernemender kunnen zijn. Ook het persoonlijk succes van individuele medewerkers heeft er baat bij.

Mogelijkheden voor HR

Voor HR-afdelingen liggen hier mogelijkheden, stellen de onderzoekers. Zij kunnen zorgen dat leidinggevenden ondernemend werkgedrag stimuleren. Dat begint al bij het aannemen van leidinggevenden. Daarbij kan gelet worden op competenties die intern ondernemerschap kunnen stimuleren. Zoals motiveren en coachen van werknemers om proactief te zijn en oplossingen te vinden. Ook is het belangrijk dat leidinggevenden de strategie, doelen en verwachtingen goed kunnen communiceren zodat de richting voor medewerkers duidelijk is. Organisaties kunnen ondernemend werkgedrag verder stimuleren door bijvoorbeeld het aanbieden van specifieke (ondernemerschaps)trainingen. Daarrnaast kunnen ze medewerkers aanmoedigen om nieuwe kennis en vaardigheden te ontwikkelen. Ook het geven van meer verantwoordelijkheden aan medewerkers en het uitdelen van prikkels (bijvoorbeeld via een bonus, opleidingsbudget of vrij besteedbare uren) om nieuwe ideeën te genereren, worden genoemd.

Auteurs

Dr. Josette Dijkhuizen is zelfstandig ondernemer en werkt op thema’s rondom persoonlijke en bedrijfsmatige ontwikkeling van ondernemers. Dr. Marjan Gorgievski is universitair hoofddocent arbeids- en organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Dr. Paul Preenen en Dr. Marieke van den Tooren werken als onderzoeker op het gebied van arbeids- en organisatievraagstukken bij TNO.

Bron: Tijdschrift voor HRM
(je kunt hier ook de volledige pdf downloaden van het onderzoek)