Het begint met weten wat het is

Het moment van de laatste menstruatie heet menopauze. De periode daar omheen is de overgang. 80% van de vrouwen in de overgang ervaart klachten. 1/3 zelf zo heftig dat het regelmatig leidt tot uitval op werk of in sociaal leven. Wat veel vrouwen (en werkgevers) niet weten is dat deze periode van hormonale veranderingen al subtiel begint vanaf je 35^e levensjaar. Hormonale veranderingen in de overgang starten dus véél eerder dan je denkt. Daarom worden (pré)overgangsklachten nog te vaak verward met burn-out.

Verandering van perspectief  

Er is steeds meer kennis beschikbaar over de overgang. Maar rond deze levensfase heerst ook nog veel onwetendheid en taboe. De negatieve kijk op overgangsklachten overheerst, zoals voor stinkzweet in je uniform moet je je schamen, rood worden in een vergadering is ongemakkelijk en emotioneel ontvlammen hoort erbij… En dat is écht niet nodig als je weet hoe je ermee om kan gaan.

“Zelf werd ik op mijn 40^e bewust van de eerste pre-overgangsklachten. Gelukkig kan ik, vanuit mijn vakgebied als acupuncturist voor vrouwen, mijn signalen moeiteloos in de juiste context plaatsen en in balans brengen.”

De Chinese Vrouwengeneeskunde (CVG) biedt een positief perspectief op de overgang, waarbij alle hormoon-gerelateerde klachten een signaalfunctie hebben. Als je leert jouw signalen te begrijpen, kun je leren ervan af te komen. Het uitgangspunt vanuit de CVG is dat wanneer de menstruatie stopt ‘bloed wordt uitgespaard en kan opstijgen naar het Hart voor mentaal-emotionele rijping en expressie’. Vrij vertaald: een uitnodiging om in jezelf op zoek te gaan naar een nieuwe balans en de mate van zingeving in je leven (nog) eens tegen het licht te houden!

Op weg naar een nieuwe balans

“In mijn praktijk zie ik veel vrouwen worstelen met overgangsklachten. Acupunctuur werkt hormoon- en stress regulerend, daarnaast neem ik ze mee in mijn positieve kijk op de overgang. Dat maakt de beleving al lichter.

Een positief perspectief is het startpunt. Daarna draait het om het ontwikkelen van een beter lichaamsbewustzijn en inzicht in je eigen behoeften en verlangens.
De Chinese Vrouwengeneeskunde is holistisch. Er bestaat geen one-size-fits-all antwoord. Het toepassen van deze 7 doe-het-zelf tips is echter wel voor iedere vrouw behulpzaam om een betere hormonale balans te bereiken tijdens de overgang en optimaal te blijven functioneren op het werk:

1. Onderzoek je patronen

Journalen geeft inzicht in je eigen overgangsklachten en het patroon waarin ze zich voordoen. Inzicht kan je enorm helpen klachten voor te blijven, er anders mee om te gaan of de juiste ondersteuning of behandeling te vinden. Maak dagelijks aantekeningen en breng specifieke triggers in kaart.
Vragen die je jezelf hierbij kunt stellen zijn:

• WANNEER ervaar ik deze klacht: moment van de dag of nacht, hoe frequent per dag/week, met wie of waar?
• WAT is van invloed op mijn klacht: welke gedachten of emoties, welke factoren zoals stress, voeding, sfeer of het weer?
• HOE ga ik ermee om: hoe doe ik het nu en hoe zou ik willen dat het wordt?

2. Leer opnieuw ontspannen

Progesteron is het eerste hormoon dat van nature afneemt in de pre-overgangsfase. Dit is ook je relax hormoon, het kost je dus meer moeite om te ontspannen. Het signaal dat hier onder zit is: zoek naar een passendere balans tussen activiteit en rust. En probeer nieuwe vormen van ontspanning uit. Effectief ontspannen lukt nóg beter als je een combinatie maakt van fysiek en mentaal ontspannen, bijvoorbeeld na een korte wandeling in de pauze nog even je lievelingsnummer draaien voordat je weer aan het werk gaat. Wees lekker creatief hiermee, want creativiteit heeft een positieve invloed op je hormonen én op je werk!

3. Ga het gesprek aan

De drempel om vrouwspecifieke klachten te bespreken met een collega of je leidinggevende kan hoog zijn. Wanneer je toch deze drempel over gaat, zal je merken dat het je klachten werkelijk kan doen afnemen én je werkplezier kan vergroten. Flexibiliteit en stressreductie zijn dé sleutelwoorden om optimaal te (blijven) functioneren tijdens de overgang.
Denk van tevoren goed na over wat jij nodig hebt om beter te kunnen functioneren en schrijf dit op, zodat je heel gericht het gesprek kunt aangaan. Bijvoorbeeld, kun je veel baat hebben bij flexibelere werktijden als je slecht slaapt door opvliegers of pijnlijke gewrichten. Of vraag een paar extra uniformen aan zodat je je kunt omkleden als je veel transpireert. Openheid over je hormoon-gerelateerde klachten zal voor meer begrip van collega’s leiden en maakt het gemakkelijker om je even terug te trekken als je overprikkeld raakt.

4. Stel nieuwe grenzen

Door de afnemende productie van Oestrogeen kun je je sneller somber voelen en moeite ervaren te verbinden met jezelf of anderen. Dit beïnvloed je zelfvertrouwen en zelfbeeld. Het kan ook van invloed zijn op je houding ten opzichte van collega’s. Het signaal is: herijk je grenzen. Reduceer stress en zeg eens wat vaker Nee…Dit kan een flinke uitdaging zijn in het begin, maar is voor iedereen te trainen.

5. Reguleer je Vuur

Tijdens de overgang laait letterlijk je innerlijke vuur sneller op dan voorheen. Reguleer jouw innerlijke vuurtje door het vermijden van energetisch hete voeding, want dit triggert innerlijk onrust, opvliegers en nachtzweten en droogt je huid en slijmvliezen uit: koffie, alcohol en pittige kruiden. Het grillen van voeding maakt het droger en heter, dit verergert je overgangsklachten. Kies juist vaker voor hitte-regulerende voedingsproducten: boekweit, artisjok, grapefruit, citroen, vlierbes, kamille en brandnetel. In het algemeen geldt dat voeding die van nature veel water bevat, een hitte-regulerende werking heeft en je beschermt tegen invloeden van stress: komkommer, meloen en verse groene groenten. Kooktechnieken die dit regulerende effect positief beïnvloeden zijn stomen, blancheren en koken in ruim water.

6. Versterk je Water

Om je vuur in balans te houden is het belangrijk je innerlijke water te versterken. Letterlijk door voldoende water te drinken. En energetisch met voeding die de lichaamssappen ondersteunen, zoals gefermenteerde sojaproducten, vis- en schelpdieren, walnoten, sesamzaad, zonnebloempitten, bonen en bottensoep. Ook plantaardige oestrogenen mogen in dit rijtje niet ontbreken, je vindt ze bijvoorbeeld in peulvruchten, olijfolie, lijnzaad, pompoenpitten en rode klaver.

7. Doe het niet alleen

Je weg vinden naar die nieuwe balans en zingeving tijdens de overgang is een individuele reis. Afhankelijk van de fysieke en mentaal-emotionele klachten waar jij tegenaan loopt en jouw individuele behoeften en verlangens. Maar individueel betekent niet dat je het alleen moet doen!
Samen met jou gaan alle vrouwen, iets vroeger of iets later, door deze levensfase. Het zal dus niet moeilijk zijn om herkenning te vinden in je omgeving. Bij vriendinnen, familie of (online) community’s.
Voor je werkgever komen steeds meer mogelijkheden om jou support aan te bieden, laat je eens informeren via brancheverenigingen. En er zijn veel zorgverleners die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van vrouwen in deze levensfase. Denk bijvoorbeeld aan overgangsconsulenten, leefstijlcoaches of acupuncturisten voor vrouwen. Onderzoek welke vorm of therapie bij jou past en laat je ondersteunen.

Over Stefanie de Jong
Als acupuncturist gespecialiseerd in hormonale veranderingen heeft Stefanie de Jong meer dan 800 vrouwen begeleid naar een optimale hormoonbalans tijdens de overgang, met behulp van acupunctuur en door het vertalen van eeuwenoude wijsheid vanuit de Chinese Vrouwengeneeskunde naar praktisch toepasbare leefstijl tips voor thuis en op het werk.

In de Nationale Vitaliteitsweek organiseert zij een online informatie bijeenkomst via Zoom, voor vrouwen in de overgang én hun werknemers of opdrachtgevers:

Maandag 23 september, 10.00 tot 11.00 uur, informatiebijeenkomst Opvliegers...zó dragen ze bij aan meer energie op de werkvloer.

Kijk voor meer informatie op www.praktijklaogong.nl/media of www.nationalevitaliteitsweek.nl/kalender