Er is genoeg werk. Dat biedt kansen, ook voor werklozen en mensen met een minder sterke positie op de arbeidsmarkt. Maar de krapte zorgt ook voor problemen in bepaalde sectoren. Een krapte die niet zomaar verdwijnt. Het kabinet wil een arbeidsmarkt die beter bestand is tegen periodes van krapte. Hierin ligt een belangrijke rol voor de overheid, maar ook voor de werkgever en werknemers.

Aanpak via zes acties

Om krapte aan te pakken, zet het kabinet in op het verminderen van de vraag naar arbeid, het vergroten van het arbeidsaanbod en het verbeteren van de match tussen vraag naar en aanbod van arbeid. De aanpak bestaat uit zes acties:

1. Stimuleren van technologie- en procesinnovatie door het toepassen en stimuleren van arbeidsbesparende technologie en andere vormen van procesinnovatie.
2. Inzet op arbeidsaanbod door onder andere het verhogen van het minimumloon en het verruimen van de bijverdiengrenzen in de Participatiewet.
3. Verbeteren van de match door onder andere uitbreiding van de arbeidsmarktinfrastructuur, opschalen van loopbaanpaden en verkennen of het huidige scholingsbudget WW kan worden voortgezet.
4. Stimuleren van meer uren werken door het makkelijker maken voor werknemers en werkgevers om banen te combineren, voor ouders om arbeid en zorgtaken te combineren en het financieel aantrekkelijk te maken om (meer uren) te werken.
5. Inzet op leven lang ontwikkelen door onder andere inzet van ontwikkeling-, opleidings- en financieringsmogelijkheden zoals het STAP-budget en de SLIM-regeling
6. Verbeteren aansluiting initieel onderwijs en arbeidsmarkt door onder andere verstevigen van loopbaanoriëntatie en -begeleiding en aandacht voor jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt.

Oproep aan werkgevers en werknemers

Maar de het kabinet doet ook een essentiële oproep aan werkgevers en werknemers.
Werkgevers kunnen bijvoorbeeld de volgende acties ondernemen:

• Allereerst door werk anders in te richten zodat mensen die nu aan de kant staan, van waarde worden en kunnen worden ingezet. Je kan vacatures opknippen en aanpassen zodat deze makkelijker zijn in te vullen.
• Het is daarnaast belangrijk om in te zetten op innovatie op het gebied van technologische vernieuwing, procesinnovatie en administratieve druk. Zeker op de langere termijn, met het oog op vergrijzing, is het versterken van de productiviteitsgroei een essentiële route om krapte aan te pakken.
• Zorg verder voor betere arbeidsvoorwaarden. Loonsverhogingen spelen een rol om mensen aan te trekken en te behouden. Goede secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals mogelijkheden om verlof op te nemen bij ouderschap, flexibiliteit om thuis en/of andere uren te werken kunnen mensen helpen hun werk makkelijker af te stemmen op hun privéleven.
• Kijk naar de groep onderbenutte deeltijders binnen jouw eigen personeelsbestand. Kijk of het mogelijk is om de uren voor deze werknemers uit te breiden.
• Waar werknemers zich nu vooral aanpassen aan de situatie op de arbeidsmarkt, is het in deze tijden van krapte noodzakelijk dat die beweging ook andersom wordt gemaakt. Daarbij helpt het om meer inzicht te hebben in wat specifieke groepen drijft in het maken van loopbaankeuzes. Het gaat dan bijvoorbeeld om deze groepen: jongeren, deeltijdwerkers, mensen met een migratieachtergrond, mensen met een beperking en senioren. Daarnaast is er ook inzicht nodig in wat werkgevers drijft om mensen wel of niet aan te nemen en eventuele vooroordelen die daar een rol in spelen.
• Kijk verder naar samenwerking met andere sectoren. Voorbeelden van samenwerkingsinitiatieven binnen en tussen sectoren zijn Werkperspectief.NL, De Nationale Zorgklas, House of Skills, MKBNederland en VNO-NCW. Daarnaast zouden Combinatiebanen, waarbij twee functies gecombineerd worden, een mogelijke uitkomst voor meerdere kraptesectoren kunnen zijn. Een combinatiebaan kan werknemers met een klein contract helpen aan een grotere baan, met meer diversiteit en doorgroeimogelijkheden. Gedeeld werkgeverschap kan kansen bieden voor werkgevers om fluctuaties in werk op te vangen. Gedeeld werkgeverschap kan verschillende vormen aannemen, zoals de clustering van kleinere deeltijdtaken waardoor werkenden tegelijkertijd bij verschillende werkgevers aan de slag zijn in een fulltimebaan, maar ook collegiale in- en uitleen.

Oproep aan de werknemers

Werknemers kunnen gebruik maken van de opleidingsmogelijkheden die er nu zijn, zodat zij breed inzetbaar zijn in een veranderende arbeidsmarkt. Denk bijvoorbeeld aan het STAP-budget. Ook moedigt het kabinet werknemers die dat kunnen en willen aan om meer uren te maken. Net die paar uur per week kan het verschil maken, daar hebben werkgevers ook een rol in.

Maatregelen om ‘meer uren werken’ te stimuleren

Om het voor werknemer mogelijk te maken om meer uren te werken, zet het kabinet de volgende maatregelen in:

• Er wordt ingezet op een nieuw stelsel van kinderopvang met een inkomensonafhankelijke vergoeding van 95 procent voor alle werkende ouders, direct gefinancierd aan kinderopvangorganisaties. In 2023 wordt als eerste tussenstap de koppeling met het aantal gewerkte uren losgelaten. Hiermee wordt het stelsel eenvoudiger en wordt het makkelijker voor ouders om arbeid en zorg te combineren.
• Daarnaast heeft het kabinet het uitkeringspercentage van het ouderschapsverlof verhoogd naar 70 procent van het dagloon.
• Voor mensen die nu langs de kant staan is het belangrijk dat het voldoende financieel aantrekkelijk is als zij een baan accepteren. Dat is een van de redenen waarom dit kabinet het minimumloon verhoogt, en, naast de aankondigingen uit de Voorjaarsbesluitvorming, € 2,4 miljard uittrekt voor lastenverlichting voor met name lage en middeninkomens, werkenden en gezinnen. Hierdoor daalt de gemiddelde belastingdruk.
• Het kabinet wenst werken ook op andere manieren lonender te maken. Zo is in het coalitieakkoord opgenomen alle andere toeslagen af te schaffen. Een concrete stap in de richting van afschaffing is bijvoorbeeld de hervorming van de huurtoeslag, waaronder het invoeren van genormeerde huren.
• Indien het aanzienlijke aantal mensen dat nu met contracten van rond de 28 uur een aantal uren extra gaat werken levert dat al een flinke bijdrage. Het kabinet wil bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg financieel stimuleren met het mogelijk maken van een voltijdsbonus.

Bron: XpertHR