Wij zijn heel goed in het hergebruiken van oude begrippen zoals agile. Recentelijk wordt in diverse artikelen en presentaties het begrip bionic organization (opnieuw) geïntroduceerd. Net als agile stamt het begrip bionische organisatie uit de jaren ‘80 en vindt het zijn oorsprong in de tijd dat intelligente technologie (AI) werd gebruikt in computers om bijvoorbeeld routinematige vragen te beantwoorden of creditcard-betalingen te autoriseren. De combinatie van menselijke en computergestuurde ‘acteurs’ maakt de organisatie bionisch (Clay Carr, 1989).

'In de bionische organisatie is sprake van een nauw samenspel tussen de mens en (digitale) technieken' 

Bij het woord bionisch moet ik gelijk denken aan het populaire televisieprogramma De bionische man; de six million dollar man (1973 – 1978). Na een ruimtevaartongeluk raakt astronaut Steve Austin zwaar geblesseerd. Hij ondergaat een door de overheid gesanctioneerde operatie waarbij delen van zijn lichaam vervangen worden door machineonderdelen, waardoor Austin verandert in een cyborg. De term cyborg-organisatie is niet van toepassing; in een bionische organisatie is namelijk geen sprake is van een fysieke samensmelting tussen mens en organisatie zoals in de film Robocop of The Terminator. Er is eerder sprake van een nauw samenspel tussen de mens en (digitale) technieken. 

Industrie 4.0
Inzake de (digitale) technieken kunnen wij vaststellen dat er vele van zijn, zoals: bigdata-technologie en cloud-computing, het internet of things (IoT), virtual reality (VR) augmented reality (AR), artificiële intelligentie (AI), robotica en platformisering. Deze vormen het zogenaamde ‘nieuwe’ kapitaal van de industrie 4.0 en worden samengevat als BeCoN Captial, ofwel behavioural, cognitive en network-capital (Digital pulse, 2019). 

• Gedragsmatig kapitaal is data, datacollectie, data-aggregatie, data-modellering en de inzichten die dit samen oplevert. 
• Cognitief kapitaal betreft het berekenbare vermogen van algoritmen om problemen continue (zelflerend) op een efficiënte manier op te lossen. 
• Netwerk-kapitaal gaat over partnerships en samenwerking met en tussen platformen. 

Als wij dit combineren met de uit het industriële revoluties overgeleverde ‘oude’ kapitaal of FiHuNa Capital, ofwel financial, human en natural resources (bijvoorbeeld land en water), levert dit enorme en soms duizelingwekkende marktwaarden op. Bionische organisaties zoals Google, Amazon, Apple, Facebook en Microsoft hebben slim ingespeeld op de combinatie van ‘oud’ met vooral ‘nieuw’ kapitaal en domineren en sturen de toch al in rap tempo veranderende consumentenmarkt.

Fors dalende kosten
Ondernemingen proberen al langer in het ‘nieuwe’ kapitaal te duiken, maar het ontbreekt ze vaak aan kennis over de digitale en technische mogelijkheden. Laat staan de mogelijkheden die kruisbestuiving tussen deze technieken oplevert (Rathenau instituut, 2018). Door gebrek aan deze kennis kan er geen visievorming plaatsvinden, de verbeeldingskracht ((re)imagination) ontbreekt. Wel lijkt er een consensus te bestaan dat het goed gebruiken van het ‘nieuwe’ kapitaal zal leiden tot fors dalende kosten en een verbeterde consumentenbeleving. 

'Jarenlang zorgvuldig opgebouwde culturen zullen compleet verdwijnen'

Feit is dat al het ‘nieuwe’ kapitaal beschikbaar is, en het succes van de bionische organisatie derhalve afhangt van het vermogen om de benodigde volgende generatie skills te ontwikkelen. Daarvoor is het van belang om de volgende generatie talenten aan te trekken dan wel medewerkers bij te scholen. Enerzijds om de kruisbestuiving tussen de verschillende technieken te realiseren en anderzijds om het samenspel met het ‘nieuwe’ kapitaal aan te gaan. Het gaat allang niet meer over technologie maar over talent (Frankiewicz & Chamorro-Premuzic, 2020). Nu zijn aan zet: talent, organisatie en cultuur. Wij dus!

In mijn beleving staat onze discipline voor een van de grootste architectonische uitdagingen ooit. Natuurlijk hebben wij allemaal transformaties uitgevoerd, processen ingericht om het juiste talent aan te trekken en meer van dit soort ‘analoge’ acties. Maar nu moet alles op de schop, omdat businessmodellen door het ‘nieuwe’ kapitaal compleet veranderen en het werk compleet anders ingericht wordt.

En omdat er compleet andere skills worden gevraagd en jarenlang zorgvuldig opgebouwde culturen compleet verdwijnen en compleet nieuwe scripts geschreven worden. Wij hebben hierin allemaal een achterstand. Ik weet dat dit moeilijk toegeven is, maar het is een feit dat wij allemaal onvoldoende kennis hebben van wat het ‘nieuwe’ kapitaal is, laat staan waar kruisbestuiving tussen al deze technieken toe kan leiden. 

'Medewerkers en management hebben zo’n 101 extra bijscholingsdagen nodig voor de transformatie naar een bionische organisatie'

1. Wij zullen naar mijn mening, daarom stappen moeten zetten (en niet de komende twee jaar, maar meer de komende twee maanden):
2. Wij zullen een enorm beroep moeten doen op ons verbeeldingsvermogen ((re-)imagination) om het succes van de (jouw!) bionische organisatie te realiseren.
3. Wij zullen ons de kennis over dit ‘nieuwe’ kapitaal snel moeten toe-eigenen. Snappen wij wat IoT, VR, AR, AI, robotica en platformisering betekent? Volgens een rapport over de future of jobs (2018) wordt gesteld dat medewerkers en het management gemiddeld 101 extra bijscholingsdagen nodig hebben om de transformatie naar een bionische organisatie niet substantieel te verstoren.

Net als een belangrijk onderdeel van het ‘nieuwe’ kapitaal is samenwerken en delen van informatie cruciaal voor ons succes. Om ons verbeeldingsvermogen te voeden hebben wij ook elkaar hard nodig. Niet alleen binnen onze bedrijven en binnen landsgrenzen maar juist tussen onze bedrijven, tussen verschillende culturen en tussen verschillende beroepsgroepen. Niemand is slimmer dan het collectief.

Dus: hoe gaan wij ons HR-netwerk bionic maken? 

Bron: CHRO.nl
Door Tjahny Bercx, Chief People & Performance Officer LeasePlan